Cách đây vài năm, một vị chủ đầu tư quen biết tìm đến gặp kiến trúc sư chủ nhiệm tại FTF để thảo luận về một dự án đặc biệt. Vị chủ đầu tư này đưa ra ý tưởng biến một ngôi nhà cổ thành một quán bún đậu, nhưng không biết nên bắt đầu từ đâu.
Kiến trúc sư đứng trước công trình và thấy một ngôi nhà nhỏ đầy sương gió của thời gian, với cây ăn quả giữa sân tỏa bóng mát che phủ lên những mái ngói rêu phong. Không gian nơi đây lắng đọng như thể đang có một sợi dây vô hình liên kết quá khứ với hiện tại. Trong thoáng chốc, anh nói với chủ đầu tư: “Anh thấy không cần phải làm gì với ngôi nhà này”
Vị chủ đầu tư dường như hiểu ngay ra ý nghĩa trong câu nói này: “Anh nói đúng, em cũng thấy không cần phải làm gì. Vì nếu đập đi xây lại, hoặc sơn xi lại, chắc gì đã đẹp hơn hiện trạng. Nhưng đứng dưới góc độ kinh doanh, vì trong nhà bé quá, nên em muốn kê cả bàn ghế ra ngoài sân, nhưng em lại sợ trời mưa. Thì có nên cải tạo làm thêm một hệ mái che ngoài sân không anh?”
“Không cần đâu em, đừng để ngày mưa làm hỏng những ngày nắng, hãy để nó tự nhiên” kiến trúc sư trả lời.
Rồi họ tiếp tục trò chuyện về những câu chuyện khác mà không còn nói về dự án cải tạo nữa. Buổi nói chuyện đó đầy niềm vui và sự giản dị, để lại dấu ấn sâu sắc trong tâm hồn những người trong cuộc.
8 năm sau buổi nói chuyện đó, chúng tôi có duyên gặp lại nhau, cũng vẫn tại ngôi nhà cổ đó, giờ đã là một quán bún đậu tấp nập khách ra vào. Vị chủ đầu tư nói: “những gì ngày xưa anh nói, em hiểu, nhưng đến khi vận hành thì em càng hiểu hơn. Khách hàng ăn họ nhận xét là quán rất đẹp và độc đáo. Có lúc thì trời mưa, khách sẽ tự sắp xếp nhường chỗ cho nhau để ngồi trong nhà, hơi chật tý nhưng không thấy ai phiền hà gì cả. Thật thú vị, dân mình thường rất nhường nhịn nhau trong những hoàn cảnh khó khăn, xưa nay vẫn thế”
“Anh thiết kế quán bún đậu quá đẳng cấp anh ạ” vị chủ đầu tư đùa vui.
“Thật à? Anh có làm gì đâu” kiến trúc sư chủ nhiệm vui vẻ đáp lại.
Cuối cùng, sau những năm tháng trôi qua, câu chuyện về ngôi nhà cổ và “người kiến trúc sư không làm gì cả” vẫn sẽ tiếp diễn. Quán bún đậu độc đáo vẫn tiếp tục làm say đắm lòng người, đó không chỉ là nơi để thưởng thức những món ngon mà còn là nơi để tìm lại ký ức và các giá trị truyền thống. Không phủ nhận, ta có thể dùng tiền bạc và kỹ thuật để tạo ra cái đẹp, nhưng có những vẻ đẹp nhuốm màu thời gian, đó là giá trị không cách gì có thể tạo ra trong chốc lát. Đôi khi, giá trị đã có sẵn trước mắt, chỉ cần ta biết dừng lại và đánh giá đúng cách. Ngôi nhà dù không thay đổi bên ngoài nhưng đã tạo nên một địa điểm đặc biệt, nơi những giá trị về kiến trúc truyền thống và sự đoàn kết của mọi người vẫn tiếp tục tồn tại.
